مطالعه تظاهر ژن های مرتبط با تنش سرما در ارقام حساس و مقاوم کلزا(brassica napus)

چکیده توانایی تحمل گیاهان نسبت به دماهای پایین وانجماد، تعیین کننده توزیع جغرافیایی و بهره وری از محصولات کشاورزی است. در سازگاری به تنش سرما، موجودات زنده و به خصوص گیاهان مکانیسم های متعددی را در سطوح مولکولی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی را در خود توسعه داده و بدین ترتیب ثبات خود را حفظ می کنند. بر این اساس شناسایی ژن هایی که در انطباق و تحمل به استرس سرمایی نقش دارند به خصوص ژن های تنظیم گر ضروری است. در این پژوهش بررسی الگوی بیان 4 ژن واکنش دهنده به استرس سرمایی در 2 رقم زرفام (رقم مقاوم) و ساری گل (رقم حساس) کلزا (brassica napus) با استفاده از تکنیک real time pcr مورد مطالعه قرار گرفت. بعد از استخراج rna و سنتزcdna ، پروفایل بیان 4 ژن cbf17 ، nac5-11 ، cor25 و bn115 در گیاهان شاهد و تیمار های 0 ، 3 ، 6 ، 12 و 24 ساعت سرما (دمایc? 4- ) در گیاهچه های 2 رقم کلزا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ژن های واکنش دهنده به سرما در این پژوهش در حالت کلی بیان بالاتری در رقم مقاوم زرفام نسبت به رقم ساری گل داشتند، همچنین عوامل رونویسی cbf17 و nac5-11 به عنوان ژن هایی که در مراحل اولیه پاسخ گیاه به تنش قلمداد می شوند در همان ساعات ابتدایی تنش در رقم مقاوم زرفام بیان بالایی داشتند (تیمار 6 ساعت) و از آن پس به بعد به تدریج از میزان بیان این ژن ها کاسته شد، در حالی که ژن های bn115 و cor25 به عنوان ژن های شرکت کننده در فرایند هموستازی و بهبود مقاومت در برابر اثرات تنش، القای دیرتری نسبت به عوامل رونویسی داشته و مشاهده می شود که در زمان تیمار 24 ساعت این ژن ها بیان بالایی دارند.